فروید و آلتوسر: جنبه‌های جامعه-شناختی روان‏کاوی

رؤیا از منظر ملاصدرا و روانکاوی فروید

زیگموند فروید رؤیا را محصول امیال سرکوب‌شدة انسان می‌داند که تا ضمیر ناخودآگاه پس رانده شده‌اند، ولی در رؤیا مجال ظهور پیدا می‌کنند. در جهان اسلام، فلاسفة اسلامی، از جمله ملاصدرا، نیز کم‌وبیش به رؤیا پرداخته و دربارة آن بحث کرده‌اند. هر چند نگاه فروید به رؤیا با نگاه ملاصدرا تفاوت بسیار دارد، برخی تشابهات میان دیدگاه این دو متفکر قابل ردیابی است. در این مقاله نشان داده شده است که فروید و ملاصدر...

بررسی آزمون‌پذیری نظریه روانکاوی فروید از دیدگاه پوپر

روانکاوی که روشی برای درمان بیماری‌های روانی است، مبتنی بر نظریه‌ای دربارة شخصیت و انگیزة کنش‌های آدمی است. در مکاتب روانکاوی فروید و آدلر، برای تحلیل شخصیت عمدتاً به یک «عامل» تکیه می‌شود و همة رفتارهای آدمی مستقیم یا غیرمستقیم به آن عامل واحد ارجاع می‌شود. این نظریه‌های روانکاوی برای توجیه خود به توفیق عملی و موارد مؤید کلینیکی تمسک می‌کنند و وجود نمونه های متعدد تأیید استقرایی را ملاک «علمی» ...

رؤیا از منظر ملاصدرا و روانکاوی فروید

زیگموند فروید رؤیا را محصول امیال سرکوب شده انسان می داند که تا ضمیر ناخودآگاه پس رانده شده اند، ولی در رؤیا مجال ظهور پیدا می کنند. در جهان اسلام، فلاسفه اسلامی، از جمله ملاصدرا، نیز کم وبیش به رؤیا پرداخته و درباره آن بحث کرده اند. هر چند نگاه فروید به رؤیا با نگاه ملاصدرا تفاوت بسیار دارد، برخی تشابهات میان دیدگاه این دو متفکر قابل ردیابی است. در این مقاله نشان داده شده است که فروید و ملاصدر...

برداشت سیمون دو بووآر از روانکاوی فروید

در جریان تحقیقات خود در رابطه با موضوع پایان نامه که بررسی تکنیک رمان نویسی در آثار سیمون دو بووآر بوده است، متوجه دوگانگی و تناقضی شدیم که نویسندۀ ما در دریافت روانکاوی فروید از خود نشان داده است. بووآر در کتاب جنس دوم به بررسی روانکاوی پرداخت. او در این اثر ضرورت اصلاح و بازنگری تئوری­های روانکاوانه را از دیدگاه فمینستی مطرح ساخت. فراگیری رمز و راز زنانگی مانع می شود که زن بتواند از امکانات و...

نقد داستان «پادشاه و کنیزک» مثنوی بر اساس نظریۀ روانکاوی فروید

نقد روانکاوی شخصیت در رمان رقصة الجدیلة و النهر با تکیه بر نظریه سطوح شخصیت فروید

نقد و بررسی ساختار شخصیت از نظریه‌های مدرن نقد ادبی و مبتنی بر مبانی روان‌شناسی است که توسط فروید بنیان‌گذاری شد. وی فرایندهای ذهنی هر فرد در مراحل رشد را به سه ساختار شخصیتی نهاد، خود و فراخود تقسیم نمود و آن را شرح و گسترش داد. در پی این دریافت، ناقدان به آثار ادبی نگاه تازه‌ای افکندند و تحلیل‌گران تلاش کردند به بررسی این سطوح در شخصیت‎های آثار ادبی بپردازند. پژوهش حاضر به بررسی و بیان تعارضا...